Praziquantel là gì?

Praziquantel là một hợp chất tổng hợp thuộc nhóm pyrazino-isoquinoline, có khả năng tiêu diệt phổ rộng các loài ký sinh trùng trên vật nuôi thủy sản. Ban đầu, hoạt chất này được dùng trong y học để điều trị giun sán cho người, sau đó được nghiên cứu và ứng dụng thành công trong thú y và nuôi trồng thủy sản nhờ hiệu quả vượt trội.

Hoạt chất này tồn tại ở dạng bột màu trắng, tan ít trong nước nhưng tan tốt trong các dung môi hữu cơ. Khi đi vào cơ thể cá qua đường thức ăn hoặc qua việc tắm thuốc, nó sẽ nhanh chóng phân bố đến các cơ quan và tiêu diệt ký sinh trùng một cách toàn diện.

Cơ chế tác động lên ký sinh trùng

Praziquantel hoạt động bằng cách làm thay đổi màng tế bào của ký sinh trùng, khiến chúng mất đi sự cân bằng canxi nội bào. Điều này dẫn đến tình trạng co cứng và tê liệt toàn bộ hệ cơ, làm cho ký sinh trùng không thể bám vào vật chủ và cuối cùng bị đào thải ra ngoài.

Hoạt chất còn phá hủy lớp vỏ ngoài của chúng, tạo điều kiện thuận lợi để hệ miễn dịch của vật chủ hoặc môi trường tự nhiên loại bỏ ký sinh trùng. Nhờ những cơ chế này, hoạt chất có thể tiêu diệt được cả sán trưởng thành lẫn ấu trùng, mang lại hiệu quả điều trị nhanh chóng và triệt để.

Những tác dụng nổi bật của Praziquantel 

Praziquantel đặc biệt hiệu quả trong việc điều trị các bệnh như sán lá mang, sán lá gan, sán dây và sán ruột. Hoạt chất này giúp loại bỏ các loài ký sinh gây tổn thương ở gốc mang, gan, ruột của cá, vốn là nguyên nhân chính gây ra tình trạng cá kém ăn, nổi đầu và tăng trưởng chậm.

Các loại giun sán. 

Ngoài các loại sán, Praziquantel còn có hiệu quả đối với cả ký sinh trùng bên trong và bên ngoài, hỗ trợ tiêu diệt các loài như trùng bánh xe, trùng mỏ neo hay rận cá.

Một ưu điểm lớn của thuốc là tác động nhanh và an toàn. Thuốc có thể đạt nồng độ tối đa trong cơ thể vật nuôi chỉ sau 1 đến 3 giờ và cho thấy hiệu quả rõ rệt sau 4 giờ. Khi được sử dụng đúng liều lượng, hoạt chất này sẽ ít gây căng thẳng, đảm bảo an toàn cho cá và môi trường ao nuôi.

Hướng dẫn sử dụng Praziquantel hiệu quả

Có hai phương pháp sử dụng Praziquantel phổ biến và hiệu quả nhất.

Phương pháp trộn vào thức ăn đặc biệt phù hợp để điều trị các loại nội ký sinh. Liều dùng thông thường là 1kg cho 3 đến 4 tấn thức ăn, hoặc cần tuân thủ theo khuyến nghị cụ thể của từng sản phẩm. Người nuôi nên trộn thuốc vào lượng thức ăn đã được giảm khẩu phần khoảng 50% để đảm bảo cá ăn hết toàn bộ lượng thuốc cần thiết.

Trộn Praziquantel vào thức ăn cho cá. 

Đối với các bệnh do ngoại ký sinh trùng nặng như rận cá hay sán lá mang, phương pháp tắm hoặc tạt trực tiếp xuống ao sẽ được áp dụng. Liều lượng gợi ý là pha 15g cho mỗi mét khối nước và cho cá tắm trong vòng 24 giờ, hoặc tuân theo hướng dẫn chi tiết của nhà sản xuất.

Những lưu ý quan trọng khi sử dụng

Người nuôi cần ngưng sử dụng thuốc ít nhất 3 ngày trước khi thu hoạch để đảm bảo an toàn cho sản phẩm. Bên cạnh đó, để giúp cá phục hồi nhanh hơn sau khi điều trị, nên kết hợp bổ sung Vitamin C nhằm tăng cường hệ miễn dịch cho chúng. Kết hợp với việc xổ giun định kỳ mỗi 3 đến 4 tuần sẽ là một biện pháp cần thiết để phòng bệnh một cách chủ động và hiệu quả.

Cảnh báo về sản phẩm kém chất lượng

Do Praziquantel được sử dụng rộng rãi, thị trường hiện nay đã xuất hiện nhiều sản phẩm kém chất lượng. Các sản phẩm này thường không có nguồn gốc rõ ràng, không có giấy phép lưu hành, hoặc có hàm lượng hoạt chất thực tế thấp hơn so với công bố trên bao bì. Việc sử dụng chúng không chỉ mang lại hiệu quả điều trị thấp mà còn dễ gây ra tình trạng kháng thuốc, khiến cho bệnh tình trở nên trầm trọng hơn.

Lời khuyên khi chọn mua sản phẩm

Để đảm bảo hiệu quả và an toàn, người nuôi nên ưu tiên các sản phẩm đã được cấp phép lưu hành bởi cơ quan chức năng có thẩm quyền, chẳng hạn như Cục Thú y thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Sản phẩm phải có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, nhãn mác đầy đủ thông tin và đến từ các công ty sản xuất có uy tín.

Một gợi ý đáng tham khảo là sản phẩm PraziCoat 10% của Virbac, được sản xuất bằng công nghệ kết hạt giúp giảm vị đắng, tăng khả năng hấp thu và đảm bảo an toàn hơn cho cá. Các sản phẩm từ những thương hiệu lớn khác như Anova hay Vemedim cũng là những lựa chọn đáng tin cậy.

Hiệu quả thực tế Praziquantel mang lại

Nhiều nghiên cứu ở Việt Nam và trên thế giới cho thấy Praziquantel đạt hiệu quả rất cao trong điều trị sán lá đơn chủ, ấu trùng sán và nhiều ký sinh trùng khác. Khi sử dụng đúng cách, người nuôi có thể thấy rõ lợi ích: tỷ lệ sống của vật nuôi tăng, cá khỏe mạnh và lớn nhanh hơn, thiệt hại kinh tế giảm đáng kể, rủi ro bùng phát dịch bệnh được hạn chế.

Praziquantel đạt hiệu quả rất cao trong điều trị sán lá đơn chủ, ấu trùng sán và nhiều ký sinh trùng khác

Vậy nên, hoạt chất này chính là giải pháp an toàn, hiệu quả và đã được kiểm chứng trong phòng trị ký sinh trùng ở nuôi trồng thủy sản. Để phát huy tối đa tác dụng, người nuôi cần chọn sản phẩm chất lượng, được cấp phép, dùng đúng liều lượng và kết hợp với các biện pháp tăng cường sức đề kháng cho cá. 

Đừng để ký sinh trùng phá hủy thành quả vụ mùa – hãy là người nuôi thông thái, lựa chọn giải pháp đúng để mang lại hiệu quả bền vững.

Ứng dụng sản phẩm Prazi Bon để điều trị các bệnh nội ngoại ký sinh trùng trên tôm, cá