Trong nhiều năm qua, vi sinh đã trở thành một phần không thể thiếu trong nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, không ít hộ nuôi phản ánh rằng “vi sinh dùng không hiệu quả”, “tôm cá vẫn yếu, nước vẫn bẩn, khí độc vẫn cao”.
Vậy nguyên nhân do đâu? Do vi sinh kém chất lượng, hay chưa chọn đúng loại phù hợp với môi trường ao nuôi?

Thực tế trong ao nuôi thủy sản

Ở tầng đáy ao nuôi tôm, cá, hàm lượng oxy hòa tan (DO) thường rất thấp – đây chính là khu vực tích tụ phân tôm, thức ăn thừa, xác tảo, chất hữu cơ và là nơi vi khuẩn, virus gây bệnh dễ phát triển.
Quá trình phân hủy yếm khí tạo ra các khí độc như NH₃, NO₂, H₂S, gây stress, tổn thương mang, gan tụy và làm tôm cá yếu, chậm lớn hoặc chết hàng loạt.

Trong khi đó, phần lớn các loại vi sinh hiếu khí trên thị trường lại chỉ hoạt động tốt trong môi trường có nhiều oxy. Khi được đưa xuống tầng đáy – nơi oxy thấp, các chủng này không tăng sinh được hoặc chết nhanh, khiến hiệu quả xử lý kém rõ rệt, đặc biệt trong mô hình quảng canh hoặc quảng canh cải tiến, không có quạt nước hay máy sục khí.

Giải pháp đột phá: BIO EM – vi sinh gốc kỵ khí của Biotech

Hiểu rõ đặc thù của môi trường nuôi tôm, Công ty Biotech đã nghiên cứu và phát triển BIO EM, một dòng vi sinh gốc kỵ khí chuyên dụng, hoạt động mạnh trong điều kiện thiếu oxy.
BIO EM giúp phân hủy nhanh chất thải hữu cơ, chuyển hóa khí độc NH₃, NO₂, H₂S, ức chế mầm bệnh và ổn định nền đáy ao nuôi.

CÁC CHỦNG VI SINH KỴ KHÍ TRONG NUÔI TRỒNG THỦY SẢN

🌊 1. Tổng quan về vi sinh kỵ khí

Vi sinh vật kỵ khí (Anaerobic microorganisms) là nhóm vi sinh sống và phát triển trong môi trường thiếu hoặc không có oxy hòa tan (DO).
Trong ao nuôi thủy sản, chúng hoạt động mạnh ở tầng bùn đáy, nơi oxy rất thấp nhưng lại chứa nhiều chất hữu cơ – phân, thức ăn thừa, xác tảo chết,…

Tác dụng chính của nhóm này:

• Phân hủy chất hữu cơ (protein, lipid, carbohydrate) thành các hợp chất đơn giản hơn.

• Chuyển hóa khí độc như NH₃ (amoniac), NO₂ (nitrit), H₂S (hydro sulfua) thành dạng ít độc hơn.

• Ổn định hệ vi sinh đáy ao, hạn chế phát sinh mầm bệnh.

• Giúp cải thiện nền đáy, giảm mùi hôi, giảm bùn.

🧬 2. Các nhóm vi sinh kỵ khí phổ biến và vai trò

(1) Nhóm Bacillus kỵ khí tùy nghi (Facultative Anaerobic Bacillus)

• Bao gồm các chủng: Bacillus subtilis, Bacillus licheniformis, Bacillus pumilus…

• Là nhóm vi sinh “tùy nghi”: có thể sống cả khi có oxy và thiếu oxy.

• Vai trò:

  • Phân hủy nhanh protein và lipid trong đáy ao.

  • Giảm mùi hôi, giảm lượng bùn hữu cơ.

  • Ức chế vi khuẩn gây bệnh như Vibrio spp.

(2) Nhóm Lactobacillus spp. (Vi khuẩn lactic)

• Là vi khuẩn kỵ khí tùy nghi, phát triển mạnh trong môi trường ít oxy.

• Vai trò:

  • Tiết enzyme và acid lactic giúp ức chế mầm bệnh (vi khuẩn, nấm, virus).

  • Ổn định đường ruột của tôm cá khi dùng qua thức ăn hoặc nước ao.

  • Cải thiện chất lượng nước nhờ lên men kỵ khí, giảm pH nền đáy.

(3) Nhóm Photosynthetic Bacteria (PSB – Vi khuẩn quang dưỡng)

• Bao gồm: Rhodobacter sphaeroides, Rhodopseudomonas palustris…

• Là nhóm vi khuẩn kỵ khí quang dưỡng, hoạt động mạnh ở tầng đáy có ánh sáng yếu.

• Vai trò:

  • Hấp thu H₂S, NH₃, NO₂, giảm khí độc hiệu quả.

  • Cung cấp vitamin, enzyme và sắc tố tự nhiên cho tôm cá.

  • Tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên, giúp vật nuôi khỏe mạnh.

(4) Nhóm Nitrat hóa – khử nitrat (Denitrifying bacteria)

• Các chủng tiêu biểu: Pseudomonas denitrificans, Paracoccus denitrificans, Thiobacillus denitrificans…

• Vai trò:

  • Chuyển hóa nitrit (NO₂⁻) độc hại thành nitơ (N₂) bay hơi ra khỏi môi trường.

  • Giảm hàm lượng nitrit trong nước, tránh hiện tượng tôm “đỏ mang”, cá “thở gấp”.

(5) Nhóm Methanogenic bacteria (Vi khuẩn sinh khí methane)

• Gồm các chủng: Methanobacterium, Methanococcus, Methanosarcina…

• Vai trò:

  • Hoạt động ở môi trường yếm khí sâu, phân hủy các chất hữu cơ còn lại sau giai đoạn lên men acid.

  • Chuyển hóa H₂, CO₂ và acid hữu cơ thành CH₄ (methane) – khí ít độc hơn.

  • Giúp ổn định quá trình yếm khí tự nhiên ở tầng bùn đáy.

(6) Nhóm Vi khuẩn khử sunfat (Sulfate-reducing bacteria – SRB)

• Ví dụ: Desulfovibrio, Desulfotomaculum…

• Vai trò:

  • Sử dụng sulfate (SO₄²⁻) làm chất nhận electron trong điều kiện yếm khí.

  • Tuy nhiên, nhóm này tạo ra khí H₂S – rất độc cho tôm cá.
    👉 Vì vậy, trong các chế phẩm vi sinh tốt, nhóm SRB thường bị ức chế bởi các chủng hữu ích khác như PSB hoặc Bacillus.

⚗️ 3. Ứng dụng trong chế phẩm vi sinh kỵ khí (ví dụ: BIO EM của công Ty Biotech)

Một chế phẩm vi sinh kỵ khí hiệu quả thường kết hợp nhiều chủng cùng lúc, giúp tạo hệ sinh thái vi sinh cân bằng.
Ví dụ như BIO EM của Biotech chứa các nhóm:

• Lactobacillus spp.

• Rhodopseudomonas palustris (PSB)

• Bacillus spp. (kỵ khí tùy nghi)

• Pseudomonas denitrificans

💡 Cơ chế tổng hợp:

• Bacillus & Lactobacillus → Phân hủy nhanh chất thải hữu cơ.

• PSB → Hấp thu và trung hòa khí độc.

• Pseudomonas → Khử nitrit độc hại.
  → Kết quả: nền đáy sạch, nước trong, tôm cá khỏe, ít bệnh, ăn mạnh.

Liều dùng và cách sử dụng hiệu quả:

Bà con có thể sử dụng BIO EM theo hai cách linh hoạt:

1. Tạt trực tiếp xuống ao

Hòa tan BIO EM gốc với nước sạch, tạt đều xuống ao. Vi sinh sẽ tăng sinh nhanh, giúp làm sạch nền đáy, phân hủy khí độc và ổn định chất lượng nước.

2. Ủ sinh khối (nhân EM) để tiết kiệm chi phí

Dùng 30–45 lít nước ngọt sạch (không phèn, không hóa chất),
thêm 1 gói BIO EM gốc + 3–5 kg đường mật,
đậy kín và ủ kỵ khí trong 5–7 ngày.
Chế phẩm sau khi ủ có thể sử dụng dần trong suốt vụ nuôi, vừa tiết kiệm chi phí vừa nâng cao hiệu quả.

Liều lượng khuyến nghị

• Ao nuôi bình thường: 5–10 lít EM/1.000 m³ nước

• Ao ô nhiễm nặng, khí độc cao: 10–15 lít EM/1.000 m³ nước

• Ao quảng canh: 10 lít cho 1 hecta mặt nước

Hiệu quả thực tế từ BIO EM

Nhiều hộ nuôi tại Bạc Liêu, Sóc Trăng, Cà Mau, Bình Định… đã ghi nhận rằng sau 5–7 ngày sử dụng BIO EM:

• Nền đáy sạch, tôm ăn mạnh trở lại

• Khí độc giảm rõ rệt (NH₃, NO₂ giảm 60–80%)

• Tôm khỏe, vỏ sáng, đường ruột ổn định

• Giảm chi phí thuốc và hóa chất xử lý môi trường

Kết luận

BIO EM không chỉ là một chế phẩm vi sinh thông thường, mà là giải pháp công nghệ sinh học tối ưu cho môi trường ao thiếu oxy – nơi mà các dòng vi sinh khác không thể hoạt động hiệu quả.

✅ Làm sạch nền đáy, giảm khí độc
✅ Ổn định hệ vi sinh ao nuôi
✅ Tôm cá khỏe mạnh, lớn nhanh
✅ Giảm chi phí và tăng hiệu quả vụ nuôi

BIO EM – Giải pháp vi sinh thông minh, giúp ao nuôi khỏe mạnh, vụ mùa thắng lớn! 🌱🦐🐟